انیميشن باستانی

چندي پيش که جشنواره اي بمناسبت روز جهاني انيميشن در موزه هنر هاي معاصر برپا بود به آنجا رفتم. آنجا جزوه اي به همه ميدادند براي آشنايي بيشتر با فعاليتهاي انيميشن در سطح کشور. در روي جلد آن تصوير بزي را کشيده بودند در هفت نما در مسيري نيم دايره و اين را در توضيح آن تصوير نوشته بودند: " در کاووشهايي که در شهر سوخته انجام گرفته است ، جام سفاليني بدست آمده که قدمت پنجهزار ساله دارد و تصوير بزي را نشان ميدهد که به سمت درختي حرکت کرده و از برگ آن تغذيه ميکند. تصويرگر اين جام بز را با يک حرکت جهش به درخت نزديک کرده است. حرکت در اين تصاوير بخوبي مشاهده ميشود. تحقيقات نشان داده است که اين نقش قديمي ترين ايده مردمان باستان براي ارائه تصاوير متحرک يا به تعبير امروزي "انيميشن" است. اين گواهي بر اين مدعاست که انيميشن سازان ايراني با پيشينه فرهنگي خود ميتوانند در اين عرصه جزء پيشتازان باشند. "
ضمن احترام به برگزارکنندگان و گردانندگان اين جشنواره و همچنين بر گذشتگانمان، من از کل اين عبارت جمله آخر را با هيچ معيار منطقي استخراج نميتوانم کرد. اينکه ما در گذشته چنين و چنان بوديم بلحاظ بعد زماني و تغيير و تحولاتي که در فرهنگ ما در طي ادوار تاريخي صورت گرفته است، هرگز نميتواند از اين جام سفالين مارا به چنين استنتاجي برساند. خود نام "شهر سوخته" خود گواهي بر سوختن و گسست فرهنگي ما با نسلهاي باستان است. اين پيشينه فرهنگي زماني ميتواند مورد ادعا قرار گيرد که ما در ارتباط با آن دچار اين گسست ژرف نگرديده باشيم، که متاسفانه در اين مورد چنين است.
اين را از آن رو گفتم که ما در همه چيز ، پاي گذشته پرافتخار خود را بميان ميکشيم، که اين بزرگ بيني در بسياري از موارد مانعي است بر سر راه پيشرفت که شرط اول قدم در اين طريق شناخت خويشتن خويش است، آنچنانکه هست نه آنچنانکه بايد باشد، اين حرف را اگر در مورد شعر سعدي، حافظ يا حتي فردوسي ميزديم شايد تا حد زيادي درست بود چراکه فرهنگ ما همچنان درهمتنيده با ادبيات ماست و هويت ما بيش از هرچيز ديگر نهفته در ادب پارسي است. اما اين را در هرچيز حتي در موضوعي مدرن مانند انيميشن تسري دادن خالي از اشکال نميتواند بود.